Alım gücünün düşmesi, yüksek enflasyon ve sıkı para politikası, vatandaşın kullandığı araçların yaşını etkiledi. TÜİK verilerine göre, toplam araç parkının yaş ortalaması 2024 yılında yüzde 14,3’e yükselecek. 0-5 yaş arasındaki otomobillerin oranı ise son 7 yılda 10 puan azalarak yüzde 24,5’e geriledi. Ayrıca, lüks araç satışları da yüzde 30'a yakın bir artış gösterdi.
Ekonomim'in haberine göre, ekonomik modellerin satışları yüzde 2 oranında azalırken, lüks segmenti kapsayan otomobillerin satışı yüzde 29 arttı. 2023 yılında pazarın yüzde 89’unu vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. Ancak, 2024 yılında bu pay 3,3 puan azalarak yüzde 85,7’ye geriledi.
Türkiye'de satılan otomobillerin fabrikadan çıkan fiyatının üzerine 3 katı kadar vergi konulması, araç satışlarını olumsuz etkiliyor. Son iki yıldır ÖTV matrah güncellemesi yapılmadığı için tüm modeller yüzde 80 ÖTV dilimine girmiş durumda. Bu durum, alım gücünü daha da zorlaştırıyor.
Sektör temsilcileri, bu yıl vergi sisteminde düzenleme beklediklerini ve hurda teşvikine ihtiyaç olduğunu vurguladı. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, Türkiye'nin 2053 yılına yönelik emisyon azaltma hedefi olduğunu belirtti. Eroldu, 'Vatandaşın yerli otomobillere daha uygun koşullarda ulaşabilmesi için ÖTV matrahlarında güncelleme yapılmasını istiyoruz.' dedi.
Bu durum, yerli payındaki düşüşü frenleyecektir. Eroldu, hurda teşvikinin de önemli olduğunu ifade ederek, '1 taşla 3-4 kuş vurulabilir.' şeklinde konuştu. Türkiye’nin 2053’e yönelik emisyon azaltma hedefleri doğrultusunda, otomotiv parkının yaptığı emisyonun yüzde 95’inin parkın yarısı tarafından yapıldığı belirtildi.
Türkiye’de otomotiv parkının emisyonunu azaltmak için, her araç grubunun dinamiklerine göre doğru planlama yapılması gerektiği vurgulandı. Eroldu, 'Bu parkın kendi kendini gençleştirme oranı çok düşük.' diyerek, uzun vadeli bir fon ayrılması gerektiğini ifade etti. Bu sayede, ülkenin emisyonu yüksek parktan yavaş yavaş ayrılması mümkün olacaktır.
Sonuç olarak, Türkiye'de araç parkının yaş ortalaması artarken, lüks araç satışları da yükseliş gösteriyor. Sektör temsilcileri, vergi düzenlemeleri ve hurda teşvikinin önemine dikkat çekiyor. Bu durum, hem alım gücünü hem de çevresel hedefleri etkileyen önemli bir konu olarak öne çıkıyor.