Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirime beklentilere paralel 250 baz puanlık bir adımla devam etmesi, mevduat ve kredi faizlerine dikkat çekti. Bankalar mevduat faizlerine bu indirimleri anında yansıttı. Ancak, tüketici ve ticari kredi faizleri aynı oranda inmiyor. TCMB politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 42.5 seviyesine getirdi. Son üç ayda toplamda 750 baz puanlık indirim gerçekleştirilmiş oldu.
2024 Aralık ayında başlatılan faiz indirimleri sonucunda 32 günlük TL mevduat faizi yüzde 50 seviyelerinden yüzde 40’lara kadar geriledi. Merkez Bankası’nın son faiz indirimi TL mevduat faizlerinde 3 puanlık düşüşe yol açtı. Ancak, bu durum tüketici ve ticari kredi faizlerine yansıma göstermedi. Bankalar, mevduat faizlerine bu indirimleri anında yansıtırken, kredi faizlerinde aynı oranda bir düşüş gözlemlenmedi.
Vatandaşlar zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için faize bakmadan kredi kartı ve ihtiyaç kredisi kullanmaya devam ediyor. Bankalar ise hem büyüme sınırı hem de takipteki kredilerdeki artış dolayısıyla faizleri indirmeye istekli görünmüyor. Yüksek faiz ortamında nefes alamaz hale gelen reel sektör temsilcileri de faiz indirimlerini bekliyor.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Bankalar ticari kredi faizini düşürmek için ne bekliyor?” derken, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve ASO Başkanı Seyit Ardıç da finansman sorunun derinleştiğinin altını çizerek bankaların bir an önce ticari kredi faizini düşürmesini istedi. Hisarcıklıoğlu, Merkez Bankası politika faizinin 3 ayda 7.5 puan inmiş olduğunu belirtti.
Kredi kartı ve kredili mevduat faizleri ise son bir yıldır değiştirilmiyor. Geçim sıkıntısı nedeniyle artan takibe düşen borçlar ve kredi kartı kullanımına rağmen kredi kartlarında gecikme faizi aylık yüzde 5.05, kredili mevduat hesaplarında gecikme faizi ise yüzde 5.30 seviyesinde uygulanıyor. Bu durum, tüketicilerin finansal yükünü artırıyor.
Merkez Bankası haftalık faiz istatistiklerine göre, kredili mevduat hesapları dahil ihtiyaç kredilerine uygulanan ortalama faiz oranı 28 Şubat haftasında yüzde 71.41 seviyesinde bulunurken, ticari kredilere uygulanan faiz oranları yüzde 55.25 oldu. Bu oranlar, bankaların kredi verme konusundaki isteksizliğini gözler önüne seriyor.
Ekonomik koşulların zorluğu, vatandaşların kredi kullanma alışkanlıklarını etkiliyor. Bankaların faiz indirimlerine rağmen, kredi faizlerinin düşmemesi, birçok bireyin ve işletmenin finansal durumunu zorlaştırıyor. Bu durum, piyasalarda belirsizlik yaratmaya devam ediyor.