Çinli BYD’nin Türkiye’deki yatırımları, kauçuk sektöründe önemli bir hareketlilik yaratma potansiyeline sahip. Sektör, döviz kuru baskısı ve maliyet artışları ile mücadele ediyor. 2024'te ihraç birim fiyatında %5’e yakın bir kayıp yaşanması, dış pazarlarda rekabet gücünü zayıflatıyor. Ancak, BYD’nin yatırımları ile iç pazarda bir canlanma bekleniyor.
Türkiye kauçuk sektörü, 2024'te %5’e yakın bir kayıp yaşadı. Dış pazarlarda eli zayıflayan sektör, BYD’nin Türkiye’de yapacağı yatırımlarla birlikte iç pazarda hareketlilik bekliyor. Kauçuk, savunma sanayi, otomotiv, inşaat makineleri gibi birçok sektörde geniş bir kullanım alanına sahip. Dünya kauçuk pazarı 50 milyar doların üzerinde bir ticaret hacmi yaratırken, Türkiye’de 6,5-7 milyar dolarlık bir pazar bulunuyor.
Kauçuk Derneği Başkanı Özcan Doğu Kaya, BYD’nin iç pazardan tedariki ile sektör yapısının değişebileceğini belirtiyor. Talep olması durumunda sektör kapasitesinin bunu karşılayabileceğini ifade eden Kaya, “Burada önemli olan BYD’ye Türkiye’den ne kadar ara mal tedarik edeceğimiz.” diyor. Bu durum, sektör için büyük bir fırsat sunuyor.
Türkiye kauçuk sektörü, Avrupa’dan sonra hacimsel olarak ikinci büyük üretici konumunda. 2024'te toplam 30,8 milyar dolarlık kimya ve kimya mamulleri ihracatı içerisinde kauçuk sektörünün payı 1,6 milyar dolar oldu. Ancak, 2023’e göre ihracatta %3,35’lik bir kayıp kaydedildi. Sektör, hammadde bağımlılığı nedeniyle zorluklar yaşıyor.
Özcan Doğu Kaya, “2024'te işçilik, hammadde, finansman maliyetlerimiz hatırı sayılır bir şekilde arttı.” diyerek maliyet artışlarının sektörü zorladığını belirtiyor. Maliyetler artarken, satış birim fiyatlarının düşmesi karlılıkların düştüğünü gösteriyor. Sektör, yüksek üretim hacminden devam etmek zorunda kalıyor.
Türk kauçuk sektörünün ihracatının %65’inin Avrupa’ya yapıldığı biliniyor. Özellikle Almanya, Avrupa otomotiv sektöründe büyük bir durağanlık yaşıyor. Bu yavaşlama, 2025’te sektörü olumsuz etkileyecek. Kaya, “Almanya başta olmak üzere Avrupa otomotiv sektöründe büyük bir durağanlık yaşanıyor.” diyerek durumu değerlendiriyor.
Otomotiv üretiminde Çin’in hızlı ilerlemesi, Türk sektörünü zor durumda bırakıyor. Kaya, “Dünyada otomotiv üretiminin Çin’e kayması bizim için büyük sıkıntı.” diyerek bu durumun risklerine dikkat çekiyor. Türkiye’den Çin pazarına girmek oldukça zor görünüyor.
Özcan Doğu Kaya, 2025’te sektörü nelerin beklediğine dair yorumlarını paylaşıyor. “Dünya nefesini tuttu Trump’a bakıyor.” diyor. Türk firmaların potansiyel yaratması gerektiğini vurgulayan Kaya, “Kriz dönemleri her zaman kötü değildir.” diyerek bu süreçte verimsizlerin elenmesinin faydalı olabileceğini belirtiyor.
Ancak, bu dönemde sanayicilerin işlerine odaklanmakta zorlandığını ifade eden Kaya, “Endişemiz, gerçekten verimsizler mi eleniyor, yoksa farklı sebeplerden dolayı elenen firmalar oluyor mu?” diyerek sektördeki belirsizliklere dikkat çekiyor. Bu durum, sektörün geleceği açısından önemli bir tartışma konusu olmaya devam ediyor.